تاریخچه دیاژنز ماسه سنگهای کامبرین زیرین، در رخنمون گزوئیه، ایران مرکزی

توالی رسوبی سیلیسی آواری داهو (کامبرین زیرین)، در ایران مرکزی، با ضخامت حدود 280 متر، در منطقه گزوئیه با یک سطح فرسایشی بر روی سنگهای رسوبی نئوپروتروزوئیک-کامبرین زیرین (سری دزو) قرار گرفته است. این توالی توسط رسوبات کربناته دریایی کامبرین میانی-کامبرین بالایی (سازند کوه بنان) نیز بطور هم شیب پوشیده شده است. بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، سه مجموعه رخساره شیل، ماسه سنگ و کنگلومرا شناسایی گردیده است. بطور عمده، ماسه سنگ ها غنی از کوارتز، فلدسپات و بطور نادر شامل خرده سنگ (دگرگونی و رسوبی) هستند. ماسه سنگ ها تنوع ترکیبی زیادی داشته، و شامل کوارتزارنایت تا آرکوز، فلدسپاتیک لیتآرنایت و بطور نادر لیت آرنایت (چرت آرنایت) می باشد. بنا بر شمارش دانه های فلدسپات، مجموع دانه های کوارتز، و مجموع خرده سنگ های ناپایدار، رسوبات دارای منشأ کراتون داخلی، قاره های ناپایدار و منشأ مجدد می باشند. ماسه سنگ های داهو نشانگر رخدادهای دیاژنتیکی بوده که شامل فشردگی و انحلال فشاری، سیمانی شدن (بطور عمده سیلیسی، کربناته، اکسید آهن رس و به طور نادر باریت)، شکستگی دانه ها و آلتراسیون دانه های ناپایدار، انحلال و جانشینی است . بر اساس مطالعات پترولوژیکی و ژئوشیمیایی، تاریخچه دیاژنتیکی ماسه سنگهای داهو را چنین تفسیر نموده ایم که شامل مراحل دیاژنز اولیه، دفنی عمیق و انتهایی است. نتایج حاصل بر مبنای مطالعات سطح الارضی بوده، و امکان تغییر در عمق نیز وجود دارد.